در بیماری نقرس چه محدودیت های غذایی وجود دارد؟
بیماری نقرس (Gout) نوعی التهاب مفصلی است که به دلیل تجمع بلورهای اورات (نوعی کریستال از اسید اوریک) در مفاصل به وجود می آید. این بلورها زمانی تشکیل می شوند که سطح اسید اوریک در خون بالا رود. نقرس اغلب با حملات ناگهانی و شدید درد در مفاصل، معمولاً در انگشت شست پا، شناخته می شود. یکی از مهم ترین راه های کنترل نقرس، مدیریت رژیم غذایی است.
محدودیت های غذایی در نقرس بر اساس کاهش مصرف مواد غذایی است که منجر به افزایش تولید اسید اوریک می شوند. به طور کلی، رژیم غذایی فرد مبتلا به شدت بر علائم نقرس تأثیرگذار است. برخی از غذاها می توانند علائم بیماری را تشدید نمایند و بعضی از غذاها منجر به تسکین علائم در فرد می شوند.
شناخت محدودیت های غذایی در نقرس و تنظیم رژیم مناسب نه تنها به کاهش درد کمک می کند، بلکه می تواند نقش چشمگیری در بهبود علائم بیماری داشته باشد.
بیماران مبتلا به نقرس باید به محدودیت های غذایی خود توجه داشته باشند.
نقش اسید اوریک در بیماری نقرس
اسید اوریک محصول نهایی تجزیه ماده ای به نام پورین است. پورین ها ترکیباتی هستند که در برخی از غذاها و نوشیدنی ها وجود دارند. بدن انسان به طور طبیعی پورین تولید می کند، اما مصرف غذاهای غنی از پورین می تواند سطح اسید اوریک را افزایش دهد و منجر به ایجاد بیماری نقرس شود.
بنابراین، رعایت رژیم غذایی با محدودیت های خاص به منظور کاهش پورین، در افراد مبتلا به بیماری نقرس ضروری است.
غذاهایی که در بیماری نقرس باید محدود شوند:
گوشت قرمز و فرآورده های گوشتی: گوشت هایی مانند گوشت گاو، بره و گوساله حاوی مقادیر بالای پورین هستند. زیاده روی در مصرف گوشت قرمز نقش مؤثری در افزایش سطح اسید اوریک خون دارد. فرآورده های گوشتی مانند سوسیس، کالباس و همبرگر نیز باید محدود شوند. این نوع گوشت ها نه تنها پورین بالایی دارند، بلکه به دلیل دارا بودن چربی های اشباع نیز می توانند باعث بروز بیماری های متابولیکی شوند. همچنین جگر، دل، قلوه و مغز گوسفند غنی از پورین هستند و به شدت سطح اسید اوریک را افزایش می دهند؛ بنابراین ممکن است منجر به تشدید حملات بیماری نقرس شوند. توصیه می شود بیماران مبتلا به نقرس از مصرف آن ها به طور کامل خودداری کنند.
رژیم غذایی مناسب افراد مبتلا به نقرس
غذاهای دریایی: برخی غذاهای دریایی مانند ماهی های چرب نیز دارای پورین بالایی هستند. این غذاها می توانند به افزایش اسید اوریک منجر گردند و باید در رژیم غذایی افراد مبتلا به بیماری نقرس به شدت محدود شوند.
غذاهای سرشار از فروکتوز: فروکتوز نوعی قند است که می تواند سطح اسید اوریک را افزایش دهد. مصرف نوشیدنی های شیرین شده با فروکتوز، مانند نوشابه ها و نوشیدنی های انرژی زا، در بیماران مبتلا به نقرس باید محدود شود. همچنین، آبمیوه های شیرین و برخی میوه ها با محتوای فروکتوز بالا نیز باید با احتیاط مصرف گردند.
حبوبات و برخی سبزیجات: برخی از منابع گیاهی مانند نخود، عدس، اسفناج، مارچوبه و قارچ نیز حاوی پورین هستند. اگرچه این غذاها به اندازه گوشت ها و غذاهای دریایی باعث افزایش اسید اوریک نمی شوند، اما بهتر است در مصرف آن ها اعتدال رعایت شود.
غذاهایی که در بیماری نقرس مفید هستند:
لبنیات کم چرب یا بدون چربی: محصولات لبنی کم چرب مانند شیر، ماست و پنیر ممکن است به کاهش سطح اسید اوریک کمک کنند. مصرف این محصولات به عنوان منبع پروتئین جایگزین گوشت قرمز و فرآورده های گوشتی می تواند مفید باشد.
غلات کامل: غلاتی مانند جو دوسر، برنج قهوه ای، نان کامل و پاستاهای تهیه شده از غلات کامل به دلیل محتوای فیبر بالا به کنترل سطح قند خون و کاهش اسید اوریک کمک می کنند.
میوه ها و سبزیجات: مصرف میوه ها و سبزیجات تازه در رژیم غذایی بیماری نقرس توصیه می شود. میوه هایی مانند گیلاس، توت فرنگی، تمشک و زغال اخته دارای خاصیت ضد التهابی هستند در کاهش سطح اسید اوریک مؤثر هستند. همچنین، سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، کلم پیچ و خیار می توانند در رژیم غذایی بیماران نقرسی مفید باشند.
نقش مؤثر سبزیجات در کنترل نقرس
آب: مصرف مقدار کافی آب می تواند به دفع اسید اوریک از طریق کلیه ها کمک کند. نوشیدن حداقل 8 تا 10 لیوان آب در روز برای افراد مبتلا به بیماری نقرس توصیه می شود.
قهوه: مصرف قهوه ممکن است در کاهش خطر ابتلا به بیماری نقرس مؤثر باشد. با این حال، مصرف آن باید با مشورت پزشک و در حد اعتدال باشد.
توصیه های کلی برای مدیریت نقرس:
مدیریت رژیم غذایی در افراد مبتلا به بیماری نقرس یکی از اساسی ترین روش های پیشگیری و کنترل حملات این بیماری است. با کاهش مصرف غذاهای غنی از پورین و مصرف غذاهایی که به کاهش اسید اوریک کمک می کنند، می توان به بهبود شرایط این بیماران کمک کرد. همچنین، رعایت رژیم غذایی سالم، کنترل وزن و مصرف مایعات کافی می تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت کلی بدن و کاهش علائم نقرس داشته باشد.
